Zioła lecznicze
Fiołek trójbarwny działanie i zastosowanie:
Dzięki obecności rutyny biorącej udział w czyszczeniu krwi i przemianie materii, fiołek działa moczopędnie (a wraz z moczem wydalane są z organizmu szkodliwe substancje), dlatego też stosowany jest na zapalenia pęcherza moczowego oraz w leczeniu objawów częstego i bolesnego oddawania moczu. Rutyna obecna w zielu ułatwia przyswajanie witaminy C, przedłuża jej działanie w tkankach organizmu, powoduje zmniejszenie przepuszczalności ścian włoskowatych naczyń krwionośnych przeciwdziałając ich łamliwości. W pewnych okolicznościach związki flawonoidowe obniżają poziom cholesterolu w osoczu krwi, dzięki czemu opóźniają proces rozwoju miażdżycy w naczyniach.
Ziele działa również napotnie, ułatwia usuwanie szkodliwych produktów przemiany produktów materii, słabo wykrztuśne. Posiada właściwości rozrzedzania flegmy. Odwary i napary z ziela stosowane są wewnętrznie głównie w chorobach skóry (trądzik, egzemy) i chorobach górnych dróg oddechowych.
Zewnętrznie odwar można stosować do płukania gardła, okładów i kąpieli przy różnych wysypkach, jednakże u osób o wrażliwej skórze może wywołać wysypki uczuleniowe. Skuteczniejsze działanie wykazuje ziele wraz z korzeniami, które zawierają większe ilości saponin.
W swoim zielniku z 1597 roku zielarz John Gerard cytował następujące opinie medyczne odnoszące się do tego zioła: fiołek jest efektywny w leczeniu konwulsji u niemowląt, jest znakomitym środkiem leczniczym w czasie infekcji płuc, pisał również o skuteczności zioła w leczeniu strupów, swędzenia, wrzodów. Za pomocą tej herbaty z fiołka trójbarwnego obniżano gorączkę. Zioła tego używano jako środka przeczyszczającego, wykrztuśnego, uspokajającego. Wyciągiem z fiołka trójbarwnego płukano jamę ustną oraz gardło. Fiołka trójbarwnego używano do oczyszczania krwi lub jako środka skutecznego w pozbywaniu się wszelkich substancji toksycznych z organizmu.
Fiołek trójbarwny – Opis
Viola tricolor – Fiołek trójbarwny, bratek
Surowiec stanowi ziele fiołka trójbarwnego (bratki, ziele bratka) – Violae tricoloris herba, zebrane w początkowym okresie kwitnienia i wysuszone w warunkach naturalnych (w cieniu i w przewiewie) lub w suszarni w temp. do 40 °C. Ziele zbiera się od maja (w niektórych regionach od końca kwietnia) do września młode kwitnące pędy o barwie żywo zielonej, odrzucając dolne pożółkłe części łodyg. Roślina ceniona w lecznictwie ludowym i homeopatycznym.
Surowiec zawiera: flawonoidy (do 0,5% rutozydu, kwercetynę, luteolinę i jej glikozyd skoparynę), antocyjany (wiolaniana, 3-glikozyd delfini dyny), fenolokwasy, karotenoidy (wiolaksantyna), saponiny tri terpenowe (saponaretyna, saponaryna), ślady olejku z wiolutozydem (glikozyd salicylanu metylu), śluz i garbniki.
Fiołek trójbarwny – Wygląd i pochodzenie:
Roślina zielna, roczna lub dwuletnia, występująca w umiarkowanych i podzwrotnikowych strefach Europy i Azji, po Morze Śródziemne i Indie, Amerykę; w Polsce pospolita na każdym terenie. Łodyga wys. do 30 cm, podnosząca się lub rozesłana, często gałęzista i wielokwiatowa. Liście ogonkowe, dolne sercowojajowate, górne lancetowate. Przylistki duże, pierzasto wcinane lub nawet prawie dłoniaste. Kwiaty pojedyncze w kątach liści, na szypułkach do 9 cm, obupłciowe, wolnopłatkowe, grzbieciste, górne płatki korony fioletowe, boczne i dolny żółte. Kwitnie IV-X.