Zaburzenia metabolizmu lipidów

i glukozy to tzw. czynniki ryzyka, zwiększające prawdopodobieństwo wystąpienia chorób układu krążenia i cukrzycy. Do ich rozwoju przyczynia się niewłaściwy styl życia, a zwłaszcza nieodpowiednia dieta, brak aktywności ruchowej i otyłość. Ograniczanie tych czynników lub ich eliminacja dają duże szanse na cofnięcie się wczesnych zmian chorobowych.

 

Co to jest cholesterol?

Cholesterol to związek o charakterze lipidowym produkowany w naszym organizmie przez wątrobę. Znajduje się też w żywności pochodzenia zwierzęcego (wątróbka i inne podroby, żółtka jaj, masło, mięso). Czy cholesterol jest „niezdrowy”? Wręcz przeciwnie – jest niezbędny dla zdrowia, potrzebny do budowy błon komórkowych, do syntezy witaminy D, hormonów płciowych i sterydowych oraz kwasów żółciowych. Na ogół wątroba produkuje ilości cholesterolu odpowiadające potrzebom naszego organizmu – tzw. cholesterol endogenny stanowi 80%, a ten pochodzący z diety (egzogenny) 20% zapotrzebowania.

Jedząc dużo produktów bogatych w cholesterol, łatwo więc o nadmierną jego podaż. Aczkolwiek to jeszcze nie od razu oznacza większe ryzyko miażdżycy. Dawniej uważano, że istnieje prosta zależność między spożyciem cholesterolu a jego stężeniem we krwi – okazuje się to bardziej skomplikowane, a główną rolę odgrywają tu kwasy tłuszczowe zawarte w diecie, a zwłaszcza nadmiar nasyconych kwasów tłuszczowych i izomerów trans. To właśnie te kwasy tłuszczowe, a nie sam cholesterol, stymulują wątrobę do produkcji dużych ilości cząsteczek LDL, które mogą przyczyniać się do powstawania zmian miażdżycowych w naczyniach krwionośnych.

 

„Dobry” i „zły” cholesterol

Cholesterol jest nierozpuszczalny w osoczu, dlatego może być transportowany przez krew tylko w połączeniu z białkami w postaci tzw. lipoprotein – cząsteczki LDL przenoszą cholesterol do tkanek ciała (tzw. „zły cholesterol”), a HDL usuwają nadmiar cholesterolu z krwiobiegu (tzw. „dobry cholesterol”). W lipoproteinach oprócz cholesterolu obecne są też tłuszcze pokarmowe w postaci tzw. triglicerydów. Za wysoki poziom LDL jest szkodliwy, bo związki tłuszczowe w nich zawarte, zwłaszcza przy nadciśnieniu tętniczym, mogą być wtłaczane do ścian naczyń krwionośnych i być przyczyną powstawania blaszek miażdżycowych, zwężających światło naczynia i utrudniających przepływ krwi do serca, mózgu, kończyn dolnych, narządów wewnętrznych. Wysoki poziom HDL jest natomiast czynnikiem ochronnym. Dlatego w aspekcie miażdżycy istotne jest nie tyle stężenie cholesterolu całkowitego, co nieprawidłowe proporcje między LDL a HDL.

 

Wpływ cukru na cholesterol

Do złych proporcji między LDL i HDL przyczyniają się nie tylko tłuszcze pokarmowe, ale i nadmiar tzw. cukrów dodanych (cukier, słodycze, słodzone napoje, słodzone przetwory mleczne i zbożowe). Podnoszą one poziom triglicerydów i LDL, a obniżają poziom HDL we krwi, a więc także sprzyjają miażdżycy. Ponadto ich duże i częste spożycie prowadzi do nadmiernej produkcji insuliny przez trzustkę i w konsekwencji – do jej wyczerpywania się i cukrzycy.

 

Musli owsiane – idealny pomysł na codzienne śniadanie!

4 łyżki płatków owsianych zalać wrzątkiem (do przykrycia powierzchni płatków), odstawić pod przykryciem na około 30 minut, aby napęczniały, dodać zawartość 1 torebki Nasienia płesznika, po 1 łyżeczce nasion słonecznika i dyni, 3-4 posiekane orzechy włoskie lub migdały, zalać 1 szklanką mleka lub 1 opakowaniem jogurtu naturalnego. Można dodać małą garść świeżych owoców (najlepiej jagodowych). Jeść codziennie!

 

Zioła pomocne w obniżeniu cholesterolu

Diabetrig – nasienie kozieradki obniża poziom cukru we krwi (zmniejsza wchłanianie węglowodanów, redukuje poposiłkowy wzrost stężenia glukozy i zwiększa wrażliwość tkanek na insulinę), a także wykazuje działanie przeciwmiażdżycowe (obniża poziom cholesterolu i triglicerydów).

Tabletki z czosnku Labofarm lub Alliomint – czosnek zmniejsza poziom cholesterolu całkowitego, triglicerydów i LDL, nie wpływając na poziom HDL, zmniejsza powstawanie blaszek miażdżycowych w ścianach naczyń krwionośnych, ogranicza powstawanie skrzeplin w naczyniach i ochrania je przed działaniem wolnych rodników.

W regulacji poziomu cholesterolu we krwi pewną rolę odgrywają także bakterie probiotyczne, bytujące w jelicie grubym – stosując Zioła prebotyczne stwarzamy im korzystniejsze warunki do namnażania się i działania prozdrowotnego.

Zioła pomocne w obniżeniu cholesterolu można znaleźć na stronie apteki ziołowej.

 

---

Jak kontrolować poziom cukru i lipidów?

• dbaj o zachowanie właściwej masy ciała – nie dopuść do nadwagi i otyłości, a jeśli masz nadmiar masy ciała – priorytetem powinna być jej redukcja (ale nie gwałtowna) pamiętaj o regularnej, codziennej aktywności ruchowej (spaceruj szybkim marszem minimum 1 godzinę dziennie)
• odżywiaj się racjonalnie – jedz regularnie 4-5 posiłków w ciągu dnia, w odstępach 3-4 godzinnych, zaczynając dzień od śniadania, a kolację jedząc nie później niż 2-3 godziny przed snem
• unikaj nadmiaru nasyconych kwasów tłuszczowych pochodzenia zwierzęcego i izomerów trans (z utwardzonych tłuszczów przemysłowych), ale dbaj o odpowiednią podaż dobrych, nienasyconych tłuszczów, bo obniżają poziom złego cholesterolu LDL, a podwyższają dobry HDL (tłuste ryby, orzechy, migdały, pestki dyni, słonecznika, awokado, oliwa, olej rzepakowy) jedz dużo błonnika pokarmowego, zwłaszcza tzw. rozpuszczalnego, bowiem poprawia proporcje LDL/HDL i reguluje poziom cukru we krwi (warzywa, rośliny strączkowe, produkty owsiane – zawierają beta glukany o udowodnionym działaniu obniżającym poziom cholesterolu)
• ogranicz do minimum zawartość cukrów dodanych w diecie (zrezygnuj ze słodzenia kawy i herbaty, wyklucz całkowicie słodzone napoje kolorowe i smakowe wody mineralne, unikaj jogurtów owocowych i serków homogenizowanych i wszelkich produktów dosładzanych syropem glukozowo-fruktozowym, słodycze jedz wyłącznie okazjonalnie, owoce spożywaj w ilości nie większej niż 150-200g dziennie – 1 średni owoc lub 1 szklanka drobnych owoców)

 

dr n. med Elżbieta Trafalska – artykuł ukazał się w poradniku Naturalnie Zdrowi nr 10/2018